Chắc rằng bạn thường xuyên thấy motor có lắp thắng từ và thực tế việc lắp thêm thắng từ cho motor rất phổ biến tại các công ty, xí nghiệp, nhà máy sản xuất. Bạn biết đến motor 3 pha AC vậy bạn đã biết thắng từ 3 pha hay chưa, bởi vì motor dòng 3 pha cũng có thể lắp với thắng từ DC 1 bố, 2 bố. Hãy cùng tìm hiểu dòng thắng từ 3 pha rõ hơn tại bài viết bên dưới nhé.

 

1. Thắng từ 3 pha là gì?

Tùy theo mỗi vùng miền mà thắng từ có thể có tên gọi là thắng từ, thắng điện từ, phanh điện từ. Thắng từ 3 pha của motor là một thiết bị điện dùng để giảm dần hay dừng tốc độ quay của động cơ 1 cách hiệu quả, an toàn và nhanh chóng. Thắng có thể được kết nối đồng thời với động cơ hoạt động hoặc riêng biệt để hoạt động độc lập với động cơ.

2 trường hợp thường được lắp thắng từ như: khi xảy ra sự cố hoặc yêu cầu dừng máy nhưng vẫn phải đảm bảo động cơ ở trong trạng thái hoạt động và trường hợp muốn loại bỏ quán tính quay khi tắt động cơ.

- Thắng từ 3 pha có thể lắp với motor điện, motor giảm tốc 3 pha 220v/380v

- Sử dụng dòng điện 3 pha như motor nên không cần có đi ốt đi kèm, có thể nối trực tiếp với nguồn điện 3 pha của motor.

- Ứng dụng : thắng từ 3 pha có độ hãm lớn, tránh trôi, trượt rất tốt nên thường dùng cho các motor trong ứng dụng tải nặng, có độ nghiêng, độ dốc cao như thang máy, thang vận chuyển, băng tải, băng truyền trong khai thác đá, cẩu trục, máy tời,...

 

 

2. Cấu tạo của thắng từ 3 pha 

Gồm có 2 bộ phận chính như các loại thắng từ khác: 

– Nam châm điện: gồm các cuộn dây quấn quanh lõi kim loại và bao bọc bởi lớp vỏ kim loại chắc chắn. Nam châm điện sẽ được cố định trên động cơ hoặc ở các vị trí dọc trục quay máy. Khi được cấp điện, nam châm điện sẽ mở hoặc đóng để nhả bố giúp động cơ có thể hoạt động hoặc dừng lại.

– Phần ứng: là bộ phận dùng để kết nối trực tiếp thắng từ với trục quay của động cơ.

– Thắng từ 3 pha có 2 bố thắng tương tự như thắng từ DC 2 bố.

– Phần cuộn dây của thắng từ 3 pha khác với thắng từ DC nhưng chức năng giống nhau.

– Giữa hai bộ phận trên luôn phải được cách biệt nhau một khoảng hở nhỏ hơn 1.5mm

– Đối với lắp thắng từ đơn đĩa, phần ứng của thiết bị luôn được trang bị thêm một đĩa quay với chức năng chính là chịu tác động của lực ma sát và lực hút với nam châm điện.

3. Nguyên lý hoạt động của thắng từ 3 pha

a) Trong trạng thái hoạt động 

Khi nam châm điện đang trong trạng thái hoạt động thì từ trường sẽ được sinh ra, nhằm tạo lực hút lên trên phần ứng, cụ thể nhất vẫn là đĩa quay.

Đĩa quay bị hút chặt vào phần nam châm điện, cùng với 1 lực ma sát lớn tạo ra giữa bề mặt của đĩa quay. Lúc này lớp vật liệu ma sát của nam châm điện góp phần làm giảm tốc và thực hiện dừng động cơ 1 cách nhanh nhất.

Điều kiện để thắng từ motor hoạt động là tại thời điểm đó phải có khoảng hở bằng không

b) Trong trạng thái không hoạt động

Khoảng hở duy trì sẽ xuất hiện khi nam châm ở trạng thái không hoạt động. Còn phần ứng và phần trục motor thì quay bình thường.

Về cơ chế hồi, lò xo là chủ đạo ở trên phần ứng, nó sẽ kéo đĩa quay về vị trí ban đầu, trước khi ngừng kết nối với thắng từ.

4. So sánh với thắng từ DC 1 bố, 2 bố

- Giống nhau: cùng có nhiệm vụ dừng động cơ 1 cách an toàn và loại bỏ quán tính quay

- Khác nhau:

+ Thắng từ 3 pha sử dụng nguồn điện 3 pha xoay chiều AC trong khi đó thắng từ 1 bố và 2 bố DC sử dụng dòng điện DC 1 chiều 

+ Thắng từ 3 pha có độ hãm bằng thắng từ 2 bố, lớn hơn thắng từ 1 bố.

+ Cấu tạo cuộn dây khác thắng từ 1 bố, 2 bố. 

Thông thường thắng từ 3 pha sẽ được lắp cho thiết bị điện như motor điện, motor giảm tốc 3 pha và không lắp với motor điện 1 pha do khác biệt về điện á. Tuy nhiên thắng từ 1 bố, 2 bố DC có thể lắp cả cho motor dòng 1 pha và 3 pha dễ dàng. Vì vậy trong thực tế, thắng từ DC được phổ biến và được sử dụng nhiều hơn trong công nghiệp.